Οι χόνδρινες βλάβες και οι συνδεσμικές κακώσεις αποτελούν δύο ιδιαίτερα πεδία της Ορθοπαιδικής,  με τις μέχρι πρότινος θεραπείες να κατέληγαν στο χειρουργείο σε πολλές περιπτώσεις. Η χρήση των αυτόλογων μεσεγχυματικών κυττάρων έρχεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση των Ορθοπαιδικών αυτών παθήσεων.

Τι είναι αρχέγονα κύτταρα

Είναι το πρώτο (αδιαφοροποίητο) στάδιο όλων των κυττάρων (αρχέγονα) τα οποία στη συνέχεια αναπτύσσονται σε συγκεκριμένα κύτταρα αναλόγως σε ποιο όργανο βρίσκονται. Στην περίπτωση της εκφυλιστικής ή τραυματικής βλάβης του χόνδρου (οστεοαρθρίτιδα), τα κύτταρα αυτά, μετατρέπονται σε χονδροκύτταρα.

Εφαρμογές των αρχέγονων κυττάρων

  • Εκφυλιστική ή τραυματική βλάβη του χόνδρου (οστεοαρθρίτιδα)
  • Αθλητικές κακώσεις (συνδεσμικές, μηνισκικές κακώσεις, μυϊκές θλάσεις)
  • Άσηπτη νέκρωση (Ίσχαιμη νέκρωση)
  • Ψευδάρθρωση – Πλημμελής πώρωση καταγμάτων

Οι τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η χρήση αρχέγονων κυττάρων μπορεί να βοηθήσει μετά από μερική μηνισκεκτομή την ανάπλαση του μηνίσκου με αύξηση της μάζας αυτού κατά 30% μετά από 12 μήνες.

Η διαδικασία

Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται εδώ και μερικά χρόνια στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Αυτό όμως που είναι σχετικά νέο είναι ότι πλέον δεν είναι αναγκαία η χειρουργική ή αρθροσκοπική λήψη του δείγματος για καλλιέργεια και ούτε η χειρουργική μεταμόσχευση των αρχέγονων κυττάρων.

Η διαδικασία έχει απλοποιηθεί, είναι ανώδυνη και αναίμακτη και γίνεται από εξειδικευμένο Ορθοπεδικό.

Πριν τη λήψη του δείγματος η μαγνητική τομογραφία θα  προσδιορίσει το μέγεθος και το σημείο της βλάβης. Η λήψη του δείγματος δεν απαιτεί νοσοκομείο ή κλινική και γίνεται με τοπική αναισθησία στο ιατρείο. Γίνεται από την περιοχή της κοιλιακής χώρας, σε σημείο με λίπος με τη βοήθεια ειδικού εργαλείου (trockar). Η όλη διαδικασία ολοκληρώνεται σε 15 λεπτά. Το δείγμα τοποθετείται σε ειδικό φιαλίδιο και μεταφέρεται σε εξειδικευμένο εργαστήριο όπου τελείται ο έλεγχος και η καλλιέργεια των αρχέγονων κυττάρων σε αποστειρωμένες συνθήκες. Η επεξεργασία του δείγματος χρειάζεται περίπου 4-5 εβδομάδες για να ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα τη παραγωγή περίπου 20.000.000 κυττάρων.

Τα αρχέγονα αυτά κύτταρα είναι βιολογικό προϊόν, και είναι ενεργοποιημένα και προγραμματισμένα να μετατραπούν σε χονδροκύτταρα όταν μεταμοσχευθούν στην περιοχή της βλάβης. Η μεταμόσχευση γίνεται επίσης στο ιατρείο με ενδαρθρική έγχυση υπό συνθήκες αποστείρωσης. Η ακριβής τοποθέτηση των αρχέγονων κυττάρων στο σημείο της βλάβης γίνεται υπό τη καθοδήγηση υπερήχου.

Όταν πλέον τα αρχέγονα κύτταρα τοποθετηθούν στη βλάβη, αυτά έχουν τριπλή δράση:

  1. Επιβραδύνουν την εκφύλιση του χόνδρου περιορίζοντας τις βλάβες
  2. Εκκρίνουν αυξητικούς παράγοντες οι οποίοι έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και, κατ’ επέκταση, μειώνουν τον πόνο και αυξάνουν την κινητικότητα της άρθρωσης.
  3. Δρουν στην ανάπλαση του χόνδρου με θεαματικά αποτελέσματα στη αντιμετώπιση και θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας.

Τα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου είναι αρκετά υψηλά με ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών να ανταποκρίνεται στη θεραπεία, αποφεύγοντας το επερχόμενο χειρουργείο.

Συγκεκριμένα, το 70% των ασθενών βλέπουν σημαντική μείωση του πόνου στις πρώτες δύο εβδομάδες, ποσοστό το οποίο φτάνει στο 82% στους 12 μήνες. Στο 80% των ασθενών παρουσιάζεται βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης σε διάστημα 3 μηνών.

Όπως όλες οι νεότερες εξελίξεις στην επιστήμη και κυρίως στην Ιατρική, χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στη κατανόηση και στις ενδείξεις της κάθε θεραπείας. Η σωστή αξιολόγηση και προσέγγιση του κάθε περιστατικού, είναι το κλειδί για την πετυχημένη έκβαση της πορείας του κάθε ασθενούς.